De Kweekklas, bovenschoolse plusgroep, 1 dag in de week school met peers
Afspraken in Nederland en de regio:
In Nederlandse wetgeving staat dat scholen een zorgplicht hebben voor passende ondersteuning en begeleiding voor een kind op school. In een ondersteuningsplan maken schoolbesturen binnen een samenwerkingsverband (per regio) afspraken over het passend onderwijs. De rijksoverheid betaalt het geld voor passend onderwijs aan de samenwerkingsverbanden.
Het passend onderwijs in de regio ZuidOost Utrecht (primair onderwijs) biedt elk ('cognitief -ver-bovengemiddeld) kind een ononderbroken ontwikkeling. De lesstof wordt gedifferentieerd aangeboden door deze te compacten en/of op inhoud en vaardigheidsdoelen te verrijken, passend bij het ontwikkelingsniveau, de ontwikkelingssnelheid en de identiteit van de leerling.
Scholen spraken af begeleiding te bieden in metacognitieve vaardigheden (executieve functies, studie- en planvaardigheden, leren leren) en in sociaal-emotionele ontwikkeling. Op regelmatige basis moeten er contact- en samenwerkmomenten voor hoogbegaafde leerlingen zijn met hun ontwikkelingsgelijken (peers).
Dit kan IPC Heuvelrug bieden:
Mogelijk zijn deze passende ondersteuning en ontwikkelingsgelijken op de basisschool onvoldoende aanwezig of realiseerbaar. Mogelijk zijn er kinderen in de klas die zich anders voelen, veel rond de leerkracht blijven hangen of geen vriendjes kunnen vinden waarmee het klikt. De leerling kan dan behoefte hebben aan contact met ontwikkelingsgelijken, of om te leren deze contacten te leggen. Of er zijn andere behoeften om te leren om te gaan met de uitdagingen en eventuele moeilijkheden die voortkomen uit hun hoogbegaafdheid. Deze kinderen kunnen onder auspiciën van de school op de woensdagochtend aansluiten bij IPC Heuvelrug in de plusklas, genaamd de ‘Kweekk(l)as’. In een veilige omgeving, in een peergroep zaadjes planten voor ontwikkeling en groei. Leerlingen sterker maken als persoon en sterker in een groep. Leren omgaan met de uitdagingen en eventuele moeilijkheden die voortkomen uit hun hoogbegaafdheid.
In een kleine groep (maximaal 10 kinderen), in een prikkelarme omgeving in de Kweekkas op de boerderij gaan we aan de slag waarbij ook de natuur een grote plek in ons lesaanbod zal hebben. Uitdagend aanbod, hersenkrakers, projecten, thematisch werken zal top-down worden aangeboden waarbij ook veel ruimte is voor eigen initiatief en creativiteit. De leerlingen leren ook samenwerken aan uitdagende opdrachten onder ontwikkelingsgelijken, waarbij niet zozeer het resultaat belangrijk is, maar wel het proces. Hoe er aan de opdrachten gewerkt is, welke vaardigheden of talenten ze ingezet hebben (bijvoorbeeld praktisch, analytisch of creatief, Sternberg, 2000, Teaching for Succesfull Intelligence), hoe je goed kunt samenwerken met het gebruik van elkaars talenten en rollen, hoe je het proces kunt verbeteren, hoe een goed plan of afspraken vooraf invloed heeft, wat je een volgende keer misschien anders zou doen, etc.
Een vast onderdeel is psycho-educatie. We gaan op zoek naar ieders talenten en sterke kanten, oefenen creatief denken, leren veel over (fixed en growth) mindset (Dweck, 2006) en oefenen het gebruik van helpende gedachten. We oefenen met leren voelen en hoe dit onder woorden te brengen in wat we nodig hebben om te kunnen leren. We onderzoeken wat kan helpen zoals bijvoorbeeld humor gebruiken of wat per persoon helpt bij intrinsieke – of extrinsieke motivatie. We oefenen met verschillende leer strategieën om te ontdekken wat bij ons past (metacognitie). We geloven in de kracht van uitdaging. We bieden verrijkende opdrachten en projecten die aansluiten bij hun interesses en capaciteiten.
Er wordt ook gewerkt met een persoonlijk leerdoel zoals bijvoorbeeld leren fouten durven te maken, samenwerken, van A tot Z leren werken, meer zelfvertrouwen, veerkracht, emoties of gedachten beheersen, jezelf meer uitdagen of laten zien, minder stress of perfectionisme ervaren, etc. We gaan op zoek naar een leerkuil en begeleiden elkaar daar liefdevol, in een veilige omgeving doorheen om succeservaringen op te doen. Veel activiteiten staan in het teken van ‘leren denken’, ‘leren onderzoeken’, ‘leren wie je bent’, ‘leren leren’, en een stukje ‘leren ondernemen’. Het doel is uiteindelijk een goede transfer naar de klas te kunnen maken waarbij de leerling weet en aan kan geven wat hij of zij nodig heeft om in de leerbehoefte te kunnen voorzien, en soms onderpresteren of demotivatie kan voorkomen.
En/of we gaan aan de slag met de behoeftes van de leerling n.a.v. de gedragskenmerken vanuit het ‘profiel van begaafde leerlingen’ (Betts & Neihart 1988;2010) Profielen begaafde leerlingen, Betts&Neihart.pdf en kijken ook hoe we de begeleiding op school en thuis daarop aan kunnen sluiten.
Het aanbod is grotendeels gebaseerd op internationale wetenschappelijke inzichten en volgt een grove lijn zoals beschreven in ‘Uitdagend onderwijs aan begaafde leerlingen, verrijkingstrajecten met effect’ van Els Schrover (2015) en de kennis en vele intervisies vanuit de ECHA (opleiding & vereniging), European Council for High Ability.
Praktisch, wanneer & wat
Elke woensdagochtend is er een ‘Kweekklas’:
- 08h15-09h00 inloop met bv. smartgames (i.v.m. dat ouders mogelijk andere kinderen ook naar school brengen)
- 09h00-10h00 een (of meerdere) opdracht (en)
- 10h00-10h30 een pauze (buiten)
- 10h30-11h30 een (of meerdere) opdrachten
- 11h30-12h00 een reflectie
- 12h00-12h30 een ‘uitloop’
In principe werken we met minimale periodes van 9 aaneensluitende weken aan een leerdoel, bij voorkeur tussen de schoolvakanties. Elke periode wordt afgesloten met een samenvatting van de activiteiten waaraan gewerkt is en een korte reflectie op de leerling en het leerdoel. Er wordt ook gekeken of een volgende periode gewenst is, het leerdoel bijgesteld moet worden, een grotere of andere groep beter aansluit of een andere vervolgstap nodig is.
Indicatie van de kosten per leerling € 995,- excl btw. Inclusief 9 woensdagochtenden, inclusief intakegesprek (max 1 uur), inclusief kort verslag van de activiteiten en korte reflectie op de leerdoelen aan het einde van de periode.
Afhankelijk van de situatie overleggen we en gaan we graag gezamenlijk op zoek naar de mogelijkheden van financiering. Vaak is dit maatwerk en in de wetgeving wellicht een grijs gebied tussen 'zorg' en 'onderwijs'. Wellicht is iets mogelijk vanuit de school waar de leerling staat ingeschreven vanuit de passend onderwijs gelden, via de ouders zelf particulier, of misschien een combinatie daarvan. Afhankelijk van de situatie en regio kan het samenwerkingsverband passend onderwijs wellicht iets betekenen of zijn er misschien mogelijkheden vanuit een PGB of andere bijdrage van de gemeente (vanuit de Jeugdwet of de wet Passend Onderwijs).
“Dankzij IPC Heuvelrug heeft mijn kind meer zelfvertrouwen gekregen en geniet hij weer van leren. De begeleiders zijn betrokken en deskundig.”
Sandra Jansen